Uchwała Rady Gminy Jasieniec. Wojewoda odpowiedział rzecznikowi praw obywatelskich

Wojewoda mazowiecki Mariusz Frankowski odpowiedział na pismo rzecznika praw obywatelskich w sprawie zapowiadanych przez gminę Jasieniec pozwów o ochronę dóbr osobistych gminy, wójta i radnych - informuje Polska Agencja Prasowa.

Jak informowaliśmy w sierpniu, zastępca rzecznika praw obywatelskich Stanisław Trociuk zwrócił się do wojewody mazowieckiego o rozważenie doprowadzenia do wyeliminowania z obrotu prawnego uchwały podjętej przez Radę Gminy Jasieniec. Chodzi o uchwałę Rady Gminy z 27 czerwca 2024 r. ws. ochrony jej dóbr osobistych i zapowiedź wnoszenia powództw przeciw osobom i podmiotom je naruszającym.

Rzecznik praw obywatelskich: uchwała rodzi poważne wątpliwości

RPO prosił Wójta Gminy o wyjaśnienia przyczyn uchwalenia uchwały, zwłaszcza o wskazanie "materiałów zawierających nieprawdziwe informacje dotyczące funkcjonowania Gminy Jasieniec, w tym Rady Gminy Jasieniec oraz Wójta Gminy Jasieniec, które mają charakter obrażający oraz naruszający dobra osobiste Gminy Jasieniec, a także Wójta i Radnych", które ukazały się w mediach społecznościowych.

Jak pisał RPO, od ponad 5 miesięcy pismo pozostaje bez odpowiedzi. Jednocześnie Wójt Gminy zwróciła się do RPO o „podjęcie działań prawno- analitycznych i informacyjnych dotyczących funkcjonowania publicznej grupy »Gmina Jasieniec Bez Obłudy – newsy«”. Wskazała na rzekome blokowanie przez administratorów grupy (podmiotu prywatnego) komentarzy „niewygodnych lub  niespójnych z linią dominującą narzuconą przez administratorów” (komentarzy popierających gminę).

RPO wskazywał, że uchwała rodzi poważne wątpliwości. Może być odczytywana jako stwarzająca formalną podstawę do podejmowania działań ograniczających wolność wypowiedzi zagwarantowaną w art. 54 ust. 1 Konstytucji RP, art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz art. 11 Karty Praw Podstawowych UE. Otwiera drogę do niecelowych i nieproporcjonalnych środków prawnych, mieszczących się w definicji strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej (tzw. SLAPP).

Wojewoda: Nie można co do zasady odmawiać Radzie możliwości podjęcia uchwały w sprawie istotnej dla gminy i społeczności lokalnej

Na pismo rzecznika praw obywatelskich odpowiedział wojewoda mazowiecki, Mariusz Frankowski. Wyjaśnił, że uchwała nie została podważona, ponieważ w ocenie wojewody "jej treść mieści się w uprawnieniu Rady do wyrażania stanowiska wobec konkretnego problemu, istniejącego w gminie".

Jak podkreślono, "nie można co do zasady odmawiać Radzie możliwości podjęcia uchwały w sprawie istotnej dla gminy i społeczności lokalnej". Jak dodano, "nie można jej odmówić także w sprawie, w której właściwy do podjęcia działań jest organ wykonawczy gminy, jeśli uchwała wyraża jedynie opinię rady na jakiś temat, a nie zawiera polecenia dla organu wykonawczego".

"Omawiana uchwała nr III.29.2024 Rady Gminy Jasieniec w sprawie ochrony dóbr osobistych Gminy Jasieniec zawiera co prawda sformułowanie, iż jej wykonanie powierza się Wójtowi, jednakże w ocenie organu nadzoru nie jest to polecenie działania. Przede wszystkim, niezależnie od treści uchwały, prawo i obowiązek ochrony dóbr osobistych Gminy przysługuje organowi wykonawczemu, reprezentującemu gminę, na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2025 r. poz. 1071)" - czytamy. 

Dalej wojewoda wyraził pogląd, iż opierając się na analizie funkcjonowania Gminy Jasieniec w kontekście poruszonym w wystąpieniu RPO (organowi nadzoru znane są spory toczone przez reprezentantów społeczności lokalnej z władzami Gminy) "brak jest rzeczywistych podstaw do żądania stwierdzenia nieważności przedmiotowej uchwały na drodze sądowej".

W odpowiedzi poinformowano również, iż wobec oczywistego naruszenia prawa poprzez zaniechanie przez organy Gminy Jasieniec współpracy z Rzecznikiem Praw Obywatelskich, skierował do Rady Gminy i Wójta Gminy wystąpienie nadzorcze.