Próchnica zębów – czy wiesz o niej wszystko, co trzeba?

Czy próchnica zębów zawsze boli? Czy dokładne mycie zębów zawsze Cię przed nią uchroni? Skąd się bierze próchnica – jak się nią zarażamy? Przeczytaj podstawowe fakty o najczęstszym schorzeniu zębów.

Czy próchnica zębów zawsze boli?

Na szczęście, a może „niestety” – próchnica do pewnego momentu nie boli. Tak długo, jak choroba niszczy nieunerwione struktury zęba, nie odczuwamy bólu. Dlatego próchnica jest podstępnym przeciwnikiem, który może uszkodzić poważnie zęby, zanim zdążymy się zorientować. Stąd tak ważne są regularne wizyty kontrolne u stomatologa, który może rozpoznać zmiany próchnicze na wczesnym etapie.
Ból zęba, początkowo słaby oraz sporadyczny (np. podczas spożywania zimnych lub ciepłych pokarmów) pojawia się, gdy próchnica zaczyna atakować głębsze tkanki, zbliżając się do unerwionej miazgi. W kolejnym etapie rozwoju próchnicy, ząb zaczyna boleć podczas gryzienia. - Jeśli ząb boli już bez żadnych bodźców mechanicznych lub termicznych, oznacza to, że jest poważnie zniszczony i z dużym prawdopodobieństwem będzie wymagał leczenia kanałowego – mówi Szymon Chełstowski z gabinetu Twój Dentysta w Grójcu.

Skąd się bierze próchnica? Czy jest zaraźliwa?

Nie rodzimy się z próchnicą w jamie ustnej. Za proces niszczenia naszych zębów nie odpowiada też jedna konkretna bakteria, którą nazywalibyśmy „bakterią próchnicy”. W rozkładzie tkanek zębów uczestniczy wiele szczepów bakterii, a najbardziej rozpowszechnione są Streptococcus mutans, Streptococcus sobrinus, Scardovia wiggsiae, Actinomyces naeslundii (mają zdolność do inicjowania procesu niszczenia szkliwa) i Lactobacillus spp (pałeczki kwasu mlekowego, których działanie pogłębia próchnicę).
W przypadku pałeczek kwasu mlekowego określenie „zarażenie” nie jest też odpowiednie. Gdybyśmy nie mieli styczności z tymi bakteriami, moglibyśmy mieć o wiele więcej problemów niż korzyści – odgrywają one bardzo ważną rolę w naszym przewodzie pokarmowym i na skórze. Nie są to bakterie chorobotwórcze i same nie wywołują próchnicy – ale w środowisku jamy ustnej i przy działaniu innych bakterii, uczestniczą w pogłębianiu procesów próchniczych. Odżywiają się cukrami i wytwarzają kwas mlekowy, który niszczy szkliwo zębów. Działanie niekorzystne dla naszego uzębienia mają niektóre szczepy pałeczek kwasu mlekowego, podczas gdy istnieją też takie, które mogą przyczyniać się do spowalniania rozwoju próchnicy.

Najczęściej bakterie przyczyniające się do próchnicy trafiają do nas od rodziców lub z przedmiotów, których używa wiele osób. Zarazić możemy się przez bezpośredni lub pośredni kontakt ze śliną osób, które mają już te bakterie w jamie ustnej. Transmisja może więc odbywać się przez pocałunki, ale także przez korzystanie z tej samej łyżeczki, szklanki lub szczoteczki do zębów, a nawet przez gryzienie tego samego jabłka lub kanapki.

Jak powstaje próchnica zębów?

Próchnica jest procesem demineralizacji oraz rozkładu zębów. Dochodzi do tego na skutek działania bakterii, których działanie łączy kilka cech:

• Charakteryzują się dużą odpornością na kwaśne pH w jamie ustnej.
• Potrafią przylegać do szkliwa.
• Mają zdolność do fermentacji cukrów i wytwarzanie kwasów organicznych.

Działanie kwasów niszczy szkliwo zębów, co otwiera drogę do niszczenia głębszych tkanek. Bez leczenia, próchnica prowadzi do całkowitego rozpadu zaatakowanych zębów.

Czy mycie zębów chroni całkowicie przed próchnicą?

Właściwa higiena jamy ustnej znacznie ogranicza ryzyko rozwoju próchnicy, ale nie daje 100-procentowej skuteczności. Przez higienę jamy ustnej należy też rozumieć nie tylko mycie zębów, ale koniecznie także nitkowanie i używanie szczoteczek międzyzębowych oraz płukanek. Oprócz domowych zabiegów konieczne jest też regularne usuwanie kamienia nazębnego u dentysty. Złogi kamienia są „kryjówką” dla ognisk próchnicy. Sama domowa higiena jamy ustnej nie uchroni nas całkowicie przed odkładaniem się kamienia. To proces naturalny, który u różnych osób przebiega z różną intensywnością, częściowo zależnie od stylu życia i odżywiania. Palacze, osoby zajadające się słodyczami, miłośnicy kawy i mocnej herbaty oraz słodzonych napojów nawet przy właściwiej higienie jamy ustnej częściej zmagają się z próchnica.

Na rozwój próchnicy ma też pewien wpływ indywidualne pH jamy ustnej. Dlatego niektóre osoby, mimo starannej higieny jamy ustnej i tak doświadczają zmian próchniczych. Istotne jest jednak kontrolowanie stanu uzębienia i szybkie leczenie, ponieważ drobne zmiany w początkowym stadium można stosunkowo tanio i skutecznie leczyć.  

Chcesz wiedzieć więcej o tym, jak dbać o zęby oraz jak je można leczyć? Więcej artykułów przeczytasz na stronie bloga Twój Dentysta Grójec: https://twojdent.pl/blog-dentysta-grojec/
Zapraszamy też do gabinetu: Grójec, ul. Zdrojowa 13A/2A